Խաղը փոխելու լիակատար հնարավորություն կա, և հնարավորության անունն է «քաղաքական մոբիլիզացիա՝ հակահարձակման նպատակով»

Վերջնախաղ

Շատերը կասեն, թե Փաշինյանը time out է վերցրել իր պլանավորումների վերախմբագրումների համար, և կարող է ճիշտ լինեն, բայց, քաղաքական գիշատչի նրա մենթալիտետը հաշվի առնելով, նշեմ մեկ հանգամանք: Գիշատիչը կա՛մ հաղթում է, կա՛մ նահանջում: Փաշինյանը նահանջել է, վախենալով իր իսկ սկսած խաղից, վախենալով վերջնախաղից, բավարարվելով ՀԷՑ-ի բռնագրավման ժամանակավոր հաջողությունով: Նա ձախողեց ՀԱԵ-ի բռնագրավումը, ձախողեց «միջանցք տալը», որպես «ճանապարհի արտապատվիրակում» ներկայացնելու PR կոմպանիան և նահանջեց: Նա ձախողել է բոլոր այն օպերացիաները, որտեղ ստացել է դիմադրութուն ու ձիգ, կոշտ սկզբունքայնություն: Նա նահանջել է միշտ, երբ իր նետած մարտահրավերն ընդունել են ձիգ: Նա կլանում է միշտ, երբ մարտահրավերից խուսանավում են ու հրաժարվում «կռիվ տալ»: Դա նա ընդունել է որպես հարձակման ու հաղթանակի բաց հնարավորություն:

Խաղը փոխելու լիակատար հնարավորություններ կան, և հնարավորության անունն է «քաղաքական մոբիլիզացիա՝ հակահարձակման նպատակով»: Դրա պարարտ հողի անունն է «Փաշինյանի լեգիտիմության տոտալ կորուստ»: Նա անցել է յուրաքանչյուր ավտոկրատի վերջին փամփուշտին, այն է՝ օպոնենտների բռնադատումն ու մեկուսացումը:

Այս երկրի բնակչության կեսից ավելին, եթե չասենք՝ մեծամասնությունը, դեմ է նրա քաղաքականությանը, բայց չի ստանում այլընտրանքային քաղաքականության կոնկրետ և խիստ տարբերվող առաջարկ քաղաքական դաշտից: Որևէ պարագայում այս իշխանության ընթացքի կասեցումը չի ենթադրում նույն չաշխատող հնացած մեթոդների բազմակի կիրառում: Դա արդյունք չի տալու: Այն ենթադրում է սեփական քաղաքական ռեսուրսների գերմոբիլիզացիա, ներընդդիմադիր «փոխադարձ չհարձակման պակտ», դա ենթադրում է սեփական ընտրազանգվածների հետ շատ խիտ աշխատանք՝ հստակ նարատիվներով և առաջարկներով: Սա՛ է բերելու այս իշխանության ապալեգիտիմ վիճակի ֆիքսմանն ու բետոնացմանը, թույլ չտալով նրան կրկին լեգիտիմանալ՝ չունենալով դրա ռեսուրսը, իսկ այդ սցենարի հավանականությունը կա, և դա բացարձակ իր մեղքը չէ, այլ իր դեմ ինստիտուցիոնալ և ոչ միայն պայքարողներինը:

Այս երկրում բոլոր ընտրազանգվածները լեգիտիմացնում են Փաշինյանին ոչ այն պատճառով, որ նրան վստահում և աջակցում են, այլ այն պատճառով, որ իրենց հետ ամենաշատը աշխատում է Փաշինյանը: Ճիշտ է աշխատում, թե սխալ, բարո, անբարո, աբսուրդային, իրական, բայց ամենախիտը աշխատում է Փաշինյանը: Կա Փաշինյան՝ կա ընդդիմություն, չկա Փաշինյան, նույնիսկ հետ քաշված ու քաղաքականություն չարտադրող՝ չկա նրա հակաքաղաքականությունը: Հակաքաղաքականություն չկա, որովհետև այն չկա և չի մշակվել մինչ օրս: Կա նրա հարձակումը, լավ վատ, կա պաշտպանությունը հարձակումից: Չկա հարձակում, չկա հակահարձակում, ինչը կբերի նրա իշխանության ավարտի: Չկա հակահարձակում՝ ստեղծվում է նրա մեռած լեգիտիմության վերակենդանացում քաղաքական վակուումի պատճառով:

Փաշինյանի լեգիտիմացման աղբյուրը ոչ թե նրա հետ որևէ գործընթացի մասնակցելն է, այլ նրա դեմ գործընթացների վակուումը: Այդ գործընթացները ունեն իրավականից, սոցիալականից, բարոյականից մինչև կազմակերպված ու մտածված քաղաքական հակահարձակման մեխանիզմներ ու ապահովումներ: Սա է նրա ապալեգիտիմության ֆիքսման և արդյունքում նրա քաղաքականության ու այդ քաղաքականությունը իրագործող պետական կառուցվածքի աշխատանքի առկախման բանալին:

Վլադիմիր Մարտիրոսյան

Մեկնաբանություններ